U protekle tri godine u okviru projekta prevencije moždanog udara, kojeg je finansirao Fond zdravstvenog osiguranja RS, pregledano je više od 20.000 pacijenata iz cijele Republike Srpske, zahvaljujući čemu je spašeno hiljade života i spriječena invalidnost kod više hiljada pregledanih građana.

Imajući u vidu postignute dosadašnje rezultate projekta, FZO RS će, uz saglasnost Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite RS, i u narednom periodu finansirati nastavak ovog projekta, kojim je planirano da se pregleda još 3.000 građana sjeverno-istočnog dijela Republike Srpske koji imaju neki od faktora rizika za nastanak moždanog udara.

Dakle, građanima će se omogućiti besplatan i brz ultrazvučni skrining krvnih sudova vrata i glave, što se smatra najefikasnijim metodom za otkrivanje uzroka i sprječavanje moždanog udara. ''Pomoću ove metode se ostvaruje skrining široke populacije, a istovremeno i veoma pouzdano utvrđivanje stepena suženja krvnog suda. Navedena metoda je neinvazivna, pouzdana, jeftina, mobilna, bez štetnih zračenja i ne zahtijeva posebnu pripremu pacijenata'', naveo je Vlado Đajić, specijalista neurologije i menadžer projekta.

Konkretni rezultati do sada postignuti realizacijom projekta su:

• 146 pacijenata upućeno na operativni zahvat na krvnim sudovima, čime je direktno spriječen nastanak moždanog udara, a samim tim prevencija smrti ili teškog invaliditeta kod istih;
• 57 pacijenata imalo je potpuno začepljenje krvnih sudova i otkriveno je da su oni zakasnili na operaciju i da pripadaju visoko rizičnoj grupi za nastanak moždanog udara o čemu su obaviješteni, a tim pacijentima je objašnjeno koji režim života moraju primjenjivati, koje lijekove koristiti i koliko će često dolaziti na kontrole;
• 550 pacijenata imalo je suženje karotidnih arterija od 50% do 69% i pripadaju visoko-rizičnoj grupi za nastanak moždanog udara i zahtijevaju aktivan terapijski tretman i redovne ultrazvučne preglede krvih sudova glave i vrata;
• 8.493 ispitanih pacijenata pripada rizičnoj grupi za nastajanje moždanog udara (suženja krvnog suda od 20% do 100%) i oni moraju primijeniti higijensko-dijetetski režim života i doživotno koristiti terapiju koja sprečava dalje suženje krvnih sudova i nastanak moždanog udara;
• Kod preko 900 pacijenata otkrivane su patološke promjena na štitnoj žlijezdi, pa su isti upućeni na dodatna ispitivanja kod nadležnih službi, što predstavlja neplanirani dodatni doprinos projekta.

Prema riječima dr Đajića, preventivni pregledi u cilju sprječavanja nastanka moždanog udara su višestruko korisni, ne samo za oboljele i njihove porodice, već za društvo u cjelini. Naime, najčešće posljedice moždanog udara su invalidnost, te sprječavanjem nastanka invalidnosti, između ostalog, i porodice, ali i zdravstveni sistem manje izdvajaju sredstava za liječenje i oporavak bolesnika (bolnički troškovi, troškovi rehabilitacije, njega nepokretnih pacijenata, ortopedska pomagala i dr.).

Inače, moždani udar je na trećem mjestu u RS po uzroku smrtnosti, a na prvom mjestu po uzrokovanju invalidnosti. Upravo iz tog razloga je nemjerljiv značaj prevencije nastanka ovog oboljenja, a neki od faktora rizika za nastanak moždanog udara su povišen krvni pritisak, šećerna bolest, srčane bolesti, povišeni lipidi u krvi, pušenje, gojaznost, a rizik za nastanak ovog oboljenja imaju i osobe koje su u porodici imale moždani udar, kao i osobe izložene stresu.

Podsjećamo da se 29. oktobar u svijetu obilježava kao Dan borbe protiv moždanog udara, a u cilju jačanja svijesti građana o važnosti preventivnih aktivnosti, promocije zdravog stila života, pravovremenog liječenja, rane rehabilitacije i slično.